محمدعلی ابراهیمی، کارشناس و پژوهشگر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در یادداشتی نوشت: روز چهانی موزه در کشور ما یکی از قله‌های میراث و تمدن جهانی است و در عین حال آغازگر هفته میراث‌فرهنگی و انگیزه‌ای برای گرامی داشت گنجینه‌های فرهنگی و تاریخی بی‌بدیل ماست. بر این سیاق «موزه» و «میراث‌فرهنگی» و گردشگری پیوندی ناگسستنی دارند و هر یک بدون دیگری ناقص است، چرا که موزه‌ها زبان گویا و رسا و راویان میراث‌فرهنگی هستند و تمام جوامع با اعتقاد به این حقیقت، بیش از پیش به توسعه و گسترش موزه‌ها و به ویژه موزه‌های تخصصی اهمیت می‌دهند و فراتر از کارکردهای فرهنگی آن، بهره برداری شایسته‌ای نیز برای اهداف گردشگری از موزه‌ها می‌کنند.
شعار جهانی امسال ایکوم «موزه‌ها برای آموزش و پژوهش» نیز تاکید دوباره‌ای بر وظیفه و رسالت یکایک ما در این زمینه است، شعاری راهبردی که با نگاه به موزه‌ها در جایگاه کانون‌های فرهنگی بر این پدیده به‌عنوان موسساتی در تعامل با سایر نهادها و هسته‌هایی در راستای تقویت جوامع محلی تصریح می‌کند و در عین حال با تلاش برای پیوند موزه‌ها با آینده، به سنت‌های گذشته نیز احترام می‌گذارد. امروزه موزه‌ها در کنار کارکردهای متنوع فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، به‌مثابه رسانه‌ای پویا، داشته‌ها و دستاوردهای دیروز ملت‌ها را به امروز و فردا پیوند می‌زنند و به عنوان زبان ارتباطی فراملی، موجب ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام می‌شوند. ضمن اینکه خود دانشگاهی است که امکان آموزش و پژوهش را فراهم می‌کند.
روز جهانی موزه، گسترش موزه‌های دنیا و همکاری همه جانبه‌ی علمی، فرهنگی و صنعتی، در راستای دست‌یابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه‌هایی مؤثراست که دارای خطوط اساسی همکاری مشترک و دوجانبه بین مردم و موزه‌ها در سطح جهانی باشد. بر اساس همین عقیده، در قطع‌نامه شماره پنجِ دوازدهمین مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه‌ها ایکوم که در ۲۸ می۱۹۷۷میلادی در مسکو ، روز ۱۸می برابر با ۲۸ اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه‌ها اعلام شد و از آن سال در روز جهانی موزه در همه کشورهای عضو، مراسمی به مورد اجرا گذاشته می‌شود.
این رویداد هر ساله یک موضوع مشخص را برجسته می‌کند و فرصتی را به متخصصان موزه که امکان دیدار مستقیم با مردم را به دست بیاورند و چالش‌هایی که موزه با آن روبرو است را برجسته می‌کند. در واقع هدف این است که موزه جایگاه خود را به عنوان که یک نهاد غیرخصوصی و دائمی برای عموم مردم به دست بیاورد. نهادی که در خدمت و توسعه جامعه است که میراث ملموس و ناملموس بشریت را در هر کشور، نگهبانی می‌کند و محیطی را برای اهداف آموزشی، مطالعه و خوش‌وقتی ایجاد می‌کند. درنتیجه روز جهانی موزه امکانی‌ست برای بالابردن آگاهی عمومی که در توسعه جامعه امروز، در سطح بین‌المللی نقش ایفا می‌کند.
برگزاری روز جهانی با هدف افزایش آگاهی عموم درباره این امر است که موزه‌ها ابزاری مهم در تبادل فرهنگی، غنی‌سازی فرهنگ‌ها و توسعه تفاهم، همکاری و صلح بین مردم هستند.
ماموریت اصلی موزه‌ها برقراری ارتباط، انجام پژوهش، جمع‌آوری، حفاظت و نمایش آثار بوده است. همچنین موزه‌ها می‌بایست گستره فعالیت خودشان را افزایش دهند و به درون جامعه پیشروی کنند. موزه‌ها باید با یافتن و خلق شیوه‌های مدرن، در مواجهه با مسائل و تعارضات اجتماعی سهیم باشند. اگر موزه‌ها در سطوح محلی هم فعالیت کنند، در حل مسائل و چالش‌های امروزی که جوامع محلی با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند موفق خواهند بود. اگر کارکرد فرهنگی موزه‌ها در نظر گرفته شود، در این صورت موزه به عنوان نهادی تاثیرگذار خواسته‌های جوامع محلی را برآورده می‌کند و با گفتگوی میان فرهنگ‌ها، جهان را به سوی صلح و پایداری پیش می‌برد.
پهناورترین استان کشور و یکی از پرظرفیت‌ترین استان‌ها درحوزه میراث فرهنگی با نمونه‌های بی‌بدیلی از تنوع آثار فرهنگی ملموس و ناملموس، فرهنگ‌ها، آیین‌ها و میراث هزاران‌ساله تا چند سال قبل فاقد موزه به معنی واقعی بود، تنها سهم استانی با این پیشینه تاریخی و ظرفیت‌های گردشگری از موزه‌های کشور، نمایشگاهی در اداره کل میراث فرهنگی در مکان فعلی موزه زاهدان، همچنین در سایت جهانی شهرسوخته به عنوان موزه بود که تعداد محدودی از هزاران شیء فرهنگی موجود در انبارها و گنجینه استان را درآن به نمایش گذاشته بودند، در هیچ کدام از شهرستان‌ها نیز چیزی به عنوان موزه وجود نداشت تا سال ۱۳۸۵ که پس از مرمت ساختمان سابق کنسول‌گری انگلیس در شهرستان زابل، اولین موزه استان با عنوان موزه مردم‌شناسی سیستان با همت مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی افتتاح شدو پس از آن، واحد موزه‌های استان و معاونت فرهنگی وقت اداره کل میراث فرهنگی با حمایت مدیران استانی و ملی پس از ظرفیت‌سنجی و انجام مطالعات اولیه به عنوان یکی از اولین استان‌های کشور، طرح محتوایی و طرح معماری داخلی را برای راه اندازی موزه‌ای تخصصی و عمومی تهیه کرد.
تعداد ۹ موزه دولتی (موزه منطقه‌ای جنوب شرق، اولین موزه منطقه‌ای کشور و موزه مادر استان) موزه مردم‌شناسی سیستان، موزه پست و ارتباطات زاهدان، موزه محلی سراوان، موزه قرآن و عترت ایرانشهر، موزه خاک کلپورگان، موزه محلی چابهار، موزه باستان‌شناسی شهر سوخته، موزه محلی سرباز راه‌اندازی شد. همچنین موزه‌های خصوصی تاس وکپل و موزه سب به عنوان موزه‌های خصوصی استان دایر شد. ضمن اینکه تعداد۲۰ طرح محتوایی و معماری داخلی نیز برای موزه‌های دالان تاریخ سیستان، موزه فرش زهک، موزه مشاهیر سیستان، اکو موزه باد هامون، اکو موزه عشایری و موزه صنایع دستی استان، سایت موزه شهرسوخته، موزه محلی خاش، ایرانشهر، نیکشهر، سب و سوران، میرجاوه و. . . آماده شد که درصورت تامین اعتبار قابلیت اجرا دارند و شاید از جمله استان‌هایی که در این حوزه دارای آمار کمی مناسبی باشد، سیستان و بلوچستان است.
انتهای پیام/
نظر شما